कालगणना: येशु ख्रिस्ताच्या जन्मापासूनची सुरुवात - प्राचीन भारताचा इतिहास

कालगणना: येशु ख्रिस्ताच्या जन्मावर आधारित इसवी सनाची सुरुवात

कालगणना म्हणजेच घटनांचे वर्षानुसार संकलन व मोजमाप. आज जगभरात वापरली जाणारी इसवी सन प्रणाली येशु ख्रिस्ताच्या जन्मावर आधारित आहे. यामुळेच याला ख्रिस्तीय कालगणना म्हणतात. ही प्रणाली जगभरातील घटनांचे मोजमाप करण्यास सोपी ठरली आहे, कारण सर्व देशांनी या प्रणालीला मान्यता दिली आहे........

इसवी सनाची सुरुवात: येशु ख्रिस्ताचा जन्म

इसवी सन (AD - Anno Domini) ही कालगणना येशु ख्रिस्ताच्या जन्मानंतरच्या कालखंडाला दर्शवते. "ख्रिस्तापूर्व" (BC - Before Christ) आणि "इसवी सन" (AD) हे दोन भाग येशु ख्रिस्ताच्या जन्मानंतरच्या आणि आधीच्या घटनांचे वर्षांनुसार वर्गीकरण करतात. इसवी सन पूर्व आणि इसवी सन अशा दोन्ही कालखंडांतून इतिहासाच्या विविध घटना मांडल्या जातात.

उदाहरणार्थ, "छोडो भारत" आंदोलन ही महत्त्वपूर्ण घटना इसवी सन 1942 मध्ये घडली. येशु ख्रिस्ताच्या जन्माच्या सुमारे 1942 वर्षांनी या आंदोलनाची सुरुवात झाली.

 

इसवी सनाच्या कालखंडाचे वर्गीकरण

इसवी सनातील प्रत्येक शतकाला वेगवेगळी ओळख दिली जाते. उदाहरणार्थ, इसवी सन 1 ते इसवी सन 100 हा कालखंड "पहिले शतक" मानला जातो. त्याचप्रमाणे इसवी सन 1901 ते 2000 या कालखंडाला "20वे शतक" असे संबोधले जाते.

ख्रिस्तपूर्व काळ आणि बौद्ध धर्माची स्थापना

ख्रिस्तपूर्व (BC) कालखंड येशु ख्रिस्ताच्या जन्माच्या आधीच्या घटनांना दर्शवतो. यामध्ये बौद्ध धर्माची स्थापना विशेष महत्त्वाची मानली जाते. इसवी पूर्व सहाव्या शतकात, म्हणजेच सुमारे 600 ते 501 BC दरम्यान, गौतम बुद्ध यांनी बौद्ध धर्माची स्थापना केली. या धर्माने एशिया खंडात अनेक सामाजिक व सांस्कृतिक बदल घडवले.

इसवी सन प्रणालीचे जागतिक महत्त्व

आज जगभरात इसवी सन प्रणालीचा वापर करण्यामागे मुख्य कारण म्हणजे त्याची सार्वत्रिकता आणि सोयीस्करपणा. विविध देशांतील घटना, ऐतिहासिक संदर्भ, आणि सांस्कृतिक आचार-विचार यात सुसंगतता राखण्यासाठी इसवी सन प्रणाली उपयुक्त ठरली आहे.

इसवी सन प्रणालीच्या वापरामुळे जगभरातील कालगणना सुसंगत आणि सोयीस्कर झाली आहे. ख्रिस्तपूर्व आणि ख्रिस्ताब्द या दोन्ही कालखंडांमुळे ऐतिहासिक घटना, धार्मिक संदर्भ, आणि सांस्कृतिक बदल यांचा अभ्यास सुलभ झाला आहे.